Ontslag van een statutair directeur
De statutair directeur is een term die niet met zoveel woorden in de wet is opgenomen. Van een statutair directeur is sprake als iemand door het bevoegde orgaan, meestal de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA), is benoemd tot (statutair) bestuurder van de vennootschap. Een benoemingsbesluit is beslissend voor het ontstaan van het bestuurderschap: er is een geldig besluit van de AVA voor nodig. De statutair directeur is de wettelijke vertegenwoordiger van de vennootschap. Hij of zij dient zich bij de vervulling van de taak te richten naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. In de statuten van de onderneming staat omschreven wat van de statutair directeur wordt verwacht. De bevoegdheid tot deze vertegenwoordiging is onbeperkt en onvoorwaardelijk, maar uit de wet en de statuten kan iets anders voortvloeien. In de praktijk staan in de statuten vaak beperkingen van deze bevoegdheden. Dat zijn vaak bepaalde besluiten die de statutair directeur slechts kan nemen na goedkeuring van de AVA.
AVA Besluit tot ontslag
Op grond van de wet kan een statutair directeur te allen tijde worden ontslagen door het orgaan dat bevoegd is tot de benoeming van een statutair directeur. In de meeste gevallen is dit de AVA. Het is belangrijk hierbij alle formaliteiten in acht te nemen die in de statuten staan beschreven. Zo moet de juiste termijn van oproeping in acht worden genomen en moeten de aandeelhouders en de bestuurder op de juiste wijze worden opgeroepen. Ook moet het onderwerp duidelijk vermeld zijn in de agenda.
Einde arbeidsovereenkomst
Volgens de Hoge Raad heeft een ontslagbesluit van de AVA ook de beëindiging van de arbeidsovereenkomst met de statutair directeur tot gevolg (op een wettelijk opzegverbod na). Dit betekent dus dat de statutair directeur geen ontslagbescherming geniet, dit in tegenstelling tot een gewone directeur of een andere werknemer. Dit is besloten in de zogenoemde ’15 april arresten’. De Hoge Raad wees namelijk op 15 april 2005 een drietal arresten over het ontslag van de statutair bestuurder.
Als de vennootschap tot ontslag overgaat zonder dat er een redelijke ontslaggrond bestaat, dan kan de statutair directeur naar de rechter stappen en aanspraak maken op een billijke vergoeding. Ook heeft de statutair directeur, net als andere werknemers, recht op een transitievergoeding. Eigenlijk zit het ontslag van de statutair bestuurder op het snijvlak tussen het arbeidsrecht en het ondernemingsrecht.
Raadgevende stem statutair directeur
De statutair directeur moet worden gehoord omtrent zijn voorgenomen ontslag en hij moet dus de gelegenheid krijgen zijn advies te geven aan de aandeelhouders. Dit noemen we de raadgevende stem. Let hier op als aandeelhouders, want in strijd handelen met deze en de voornoemde bepalingen, maakt een ontslagbesluit vernietigbaar (aantastbaar)!
Door de grote belangen die op het spel staan, kan het ontslag van een statutair directeur al snel escaleren. Het is van belang van tevoren een duidelijke strategie te kiezen en vooraf op de concrete omstandigheden van het geval afgestemd advies in te winnen. Overigens zijn de mogelijkheden om voor bepaalde tijd een arbeidsovereenkomst met een statutair bestuurder aan te gaan uitgebreider dan bij andere werknemers. Door daar gebruik van te maken kunnen problemen omtrent ontslag wellicht worden voorkomen. Neem gerust contact met ons op voor overleg. Wij zijn u graag van dienst.
Checklist ontslag statutair bestuurder
- Allereerst moet er sprake zijn van een rechtsgeldige oproeping (in de statuten staat wie daarvoor zorg draagt);
- De oproeping vindt plaats (termijn oproeping is minimaal 8 of 15 dagen);
- De oproeping behelst een agenda, redengeving voorgenomen ontslag, benoeming raadgevende stem en horen.
- Agenda: de omschrijving van de geagendeerde onderwerpen dient zo gedetailleerd te zijn, dat de opgeroepene kan beoordelen of zijn belangen door het voorstel worden geraakt.
- Redengeving voorgenomen ontslag: over de vraag of in de oproeping of de agenda de gronden van het voorgenomen ontslag moeten worden opgenomen, wordt in de lagere rechtspraak wisselend geoordeeld. Gelet op het hoorrecht en de raadgevende stem van de bestuurder, is het echter wel van belang dat de bestuurder weet waarom zijn ontslag dreigt.
- Raadgevende stem bestuurder in de AvA: het is de bedoeling dat rekening wordt gehouden met de stem van alle bestuurders. Deze raadgevende stem is overigens niet bindend voor de AvA, maar dient wel serieus in overweging te worden genomen.
- De bestuurder dient tijdens de AvA te worden gehoord over het voorgenomen ontslag. Op grond van vaste jurisprudentie heeft te gelden dat een besluit om een bestuurder van een rechtspersoon te ontslaan, dat is genomen zonder de bestuurder daaraan voorafgaand over dat besluit te horen, in strijd is met de redelijkheid en billijkheid als bedoeld in artikel 2:8 BW. Dit maakt dat het ontslagbesluit op grond van artikel 2:15 BW vernietigbaar (aantastbaar).
