Een faillissementsaanvraag als pressiemiddel tot incasso? Ja, tenzij…
Het is in de incassopraktijk algemeen bekend dat een faillissementsaanvraag een effectief incassomiddel kan zijn. Als aanmaningen niet helpen om de debiteur tot betaling van de openstaande facturen te krijgen, dan kan een faillissementsaanvraag een effectieve laatste stap zijn. De meeste debiteuren willen niet failliet gaan aangezien een faillissement voor hen verstrekkende gevolgen zal hebben. Een faillissementsaanvraag dwingt de debiteur feitelijk om tot betaling over te gaan of tot een minnelijke betalingsregeling te komen (dan moet er natuurlijk wel geld zijn…). Maar mag je als schuldeiser onder alle omstandigheden een faillissementsaanvraag inzetten? Lees het hieronder.
Faillissementsaanvraag als effectief incassomiddel
Het grote voordeel van de faillissementsaanvraag boven een ‘gewone’ incasso of een gewone gerechtelijke procedure, is dat een schuldenaar die niet in financiële moeilijkheden verkeert niet failliet zal willen gaan. De eerste die bij hem aanklopt met een faillissementsaanvraag zal hij vaak proberen te betalen om op die manier een faillissementsaanvraag te voorkomen of te laten intrekken. Veelal worden daarbij dan ook de kosten van de faillissementsaanvraag meegenomen in een overeen te komen betalingsregeling. Het inzetten van een faillissementsaanvraag staat dus algemeen bekend als een effectief (laatste) incassomiddel.
De vraag is vervolgens of schuldeisers een faillissementsaanvraag onder alle omstandigheden kunnen inzetten. Het korte antwoord op die vraag is ‘nee’. Maar er is wel veel meer over te vertellen. In een recente conclusie van de Procureur-Generaal (PG) Snijders werd dit mooi behandeld (3.16).
Zoals de PG overweegt, wordt een faillissementsaanvraag op grote schaal gebruikt als pressiemiddel om tot een incasso van het openstaande bedrag te komen. De schuldeiser die verhaal zoekt voor een vordering die niet wordt voldaan, heeft in beginsel per definitie recht en belang bij een faillissementsaanvraag. Daar komt nog bij dat als de schuldenaar in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, een faillissement in beginsel zonder meer in het belang is van alle schuldeisers en het dus niet alleen gaat om de belangen van de aanvrager en de schuldenaar. In verband met een en ander kan alleen onder bijzondere omstandigheden sprake zijn van misbruik van de bevoegdheid om een faillissement aan te vragen.
Misbruik van bevoegdheid bij faillissementsaanvraag
Als sprake is van misbruik van bevoegdheid dan kan een faillissementsaanvraag worden afgewezen. Maar daarvan is alleen sprake onder bijzondere omstandigheden en misbruik van de bevoegdheid om een faillissement aan te vragen kan dus niet gemakkelijk worden aangenomen. In de procedure waar het in dit arrest om draaide, ging het om een debiteur die stelde dat sprake is van misbruik van bevoegdheid omdat de schuldeiser langs andere weg voldoening van de openstaande vorderingen kon krijgen namelijk doordat in het faillissement van een aantal betrokkenen, een villa in Frankrijk zat, waarop verhaal mogelijk was. Volgens de PG kunnen deze stellingen, indien gegrond, onder omstandigheden inderdaad meebrengen dat sprake is van misbruik van bevoegdheid. Dan zal echter wel bij voorbaat moeten vaststaan dat verhaal langs andere weg inderdaad mogelijk is, nu het faillissement juist mede ten doel heeft om de verhaalsmogelijkheden te onderzoeken. Misbruik van bevoegdheid is dus zo gemakkelijk nog niet om aan te tonen.
Pressiemiddel tot incasso
Van belang is dat de PG met zoveel woorden overweegt dat een faillissementsaanvraag kan worden gebruikt als pressiemiddel om tot incasso te komen. Dat gebeurt niet alleen in de praktijk, het is uitdrukkelijk toegestaan. Tenzij dus sprake is van bijzondere omstandigheden waardoor misbruik van bevoegdheid om de hoek komt kijken.
De conclusie van de PG is te lezen via de volgende link:
https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:PHR:2023:613
Overigens dient ook het vorderingsrecht van de schuldeiser voldoende duidelijk te zijn, zie bijvoorbeeld een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 9 augustus 2022:
https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:RBROT:2022:7511
Legal8 incasso advocaten
De advocaten van Legal8 kunnen u snel en goed juridisch advies geven of uw vordering zich leent voor een faillissementsaanvraag. Wij behandelen dergelijke aanvragen wekelijks en weten van de hoed en de rand. Neem vooral eens contact met ons op.
