Hoewel het niet vaak gebeurt, kan het soms voorkomen dat een koper nadat de bedrijfsovername (bijvoorbeeld aandelenkoop) is afgerond deze wil terugdraaien. Zo’n situatie kan zich onder andere voordoen in geval van bedrog door de verkoper ten aanzien van bepaalde feiten of in de situatie dat de koper heeft ‘gedwaald’ bij het aangaan van de overeenkomst. Wellicht is de koper door de verkoper bewust op het verkeerde been gezet. In een arrest van 9 februari jl. ging de Hoge Raad nader in op vernietiging van een aandelenoverdracht wegens dwaling. Wat speelde er concreet?
Feiten in deze zaak bij de Hoge Raad
ABC Hekwerk Participatie B.V. (ABC Hekwerk) heeft aandelen in Promis Security Systems B.V. (PSS) verkocht aan een onderneming genaad Rookie B.V. (Rookie). Rookie heeft de koopovereenkomst op grond van dwaling vernietigd vanwege onjuiste inlichtingen van ABC Hekwerk en haar bestuurder. In de overnamebalans, die was gegarandeerd, stond een winst van ongeveer € 100.000,-, maar nadat de koop was gesloten bleek dat er een verlies was van ongeveer € 110.000,-. Dat was schrikken voor Rookie en helemaal vervelend is dat PSS vervlgens failliet gaat. Rookie heeft de overeenkomst dus vernietigd op grond van dwaling. Rookie vordert onder meer terugbetaling van de koopprijs en mocht dat overhoopt niet lukken dan schadevergoeding.
Verkoop aandelen te bezwaarlijk?
De rechtbank oordeelt dat geen sprake is van dwaling. Het hof heeft ABC Hekwerk echter veroordeeld tot terugbetaling van de koopprijs vanwege dwaling en komt tot een ander oordeel. Het hof meende echter dat de overdracht van de aandelen niet ongedaan kon worden gemaakt. PSS was immers namelijk failliet gegaan. Rookie kon de aandelen daarom niet meer in dezelfde staat teruggeven. Verder vond het hof dat ABC onredelijk zou worden benadeeld als zij de gehele koopsom zou moeten terugbetalen. Het hof trok daarvoor een kwart van de koopsom af. Het hof laat dus 25% van de koopprijs voor rekening van Rookie op grond van het gestelde in artikel 3:53 lid 2 BW. Hierin staat:
“Indien de reeds ingetreden gevolgen van een rechtshandeling bezwaarlijk ongedaan gemaakt kunnen worden, kan de rechter desgevraagd aan een vernietiging geheel of ten dele haar werking ontzeggen. Hij kan aan een partij die daardoor onbillijk wordt bevoordeeld, de verplichting opleggen tot een uitkering in geld aan de partij die benadeeld wordt.”
Het feit dat de aandelen al waren overgedragen en de verkopers zouden worden benadeeld door het terugdraaien daarvan, maakt dat de gevolgen van de overeenkomst van de koop van de aandelen bezwaarlijk ongedaan kunnen worden gemaakt, zo oordeelde het hof. De vraag is cassatie is of ingeval van een aandelentransactie waarbij de aandelen zijn overgegaan naar de koper, er daarom sprake is van bedoelde bezwaarlijkheid. De rechter kan in zo’n geval dus op grond van artikel 3:53 lid 2 BW aan de vernietiging geheel of ten dele haar werking ontzeggen, als de reeds ingetreden gevolgen van de overeenkomst van koop van aandelen bezwaarlijk ongedaan gemaakt kunnen worden.
De Hoge Raad overweegt dat de enkele omstandigheid dat de aandelen zijn overgedragen, nog niet de hiervoor bedoelde bezwaarlijkheid meebrengt. De aandelen konden dus worden teruggeleverd.
Arrest Hoge Raad 9 februari 2024
Het interessante arrest is te lezen via de volgende link:
https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:HR:2024:208
Verkoop van aandelen terugdraaien?
Bij een verkoop van aandelen komt veel kijken. Een koper zal de verkoper doorgaans vele vragen stellen. Daarbij moeten alle belangrijke documenten op tafel komen zodat die beoordeeld kunnen worden (due diligence). Het terugdraaien van een overdracht van aandelen is een lastige zaak. Vaak is er mettertijd immers veel gebeurd in de onderneming. Deze factoren zijn echter alleen geen reden om af te zien van het terugdraaien van de transactie. De koper die heeft gedwaald, heeft recht op terugbetaling van de koopsom. Indien de koper in de tussentijd geld of goederen uit de onderneming heeft gehaald of ander voordeel heeft genoten, moet hij dat vergoeden. Maar an sich is het overdragen van aandelen niet bezwaarlijk in de zin van artikel 3:53 lid 2 BW en kan een aandelenkoop dus teruggedraaid worden wegens dwaling.
Let ook op dat de vlieger van dwaling niet opgaat als de koper beter had moeten weten. Een beroep op dwaling kan ook worden uitgesloten in de overeenkomst wat in de praktijk veelvuldig gebeurt.
Juridisch advies overname aandelen
Neem vooral eens contact met ons op.
Legal8
