Bedrijf kopen of verkopen?

Het kopen of verkopen van een bedrijf is doorgaans een complexe en tijdrovende aangelegenheid. Deskundige bijstand is hierbij absoluut geen overbodige luxe. Vaak bestaat een professioneel adviesteam uit meerdere professionals en meerdere disciplines zoals een accountant, financieel of fiscaal adviseur en een (ondernemings)advocaat. Wij kunnen u desgewenst adviseren tezamen met een accountant en een financieel expert.

Letter of intent of geheimhoudingsovereenkomst

Vaak begint een overnametraject met vrijblijvende gesprekken. In de praktijk wordt na deze gesprekken vaak een intentieovereenkomst opgesteld (de “letter of intent” of “LOI”) of voor de gesprekken een geheimhoudingsovereenkomst (de “NDA”). Ook maken partijen soms gebruik van een informatiememorandum of een “termsheet”. Allemaal contractvormen die de eerste (informele) gesprekken vormgeven en vastleggen. Het is overigens een misverstand dat een LOI altijd vrijblijvend is. Zie bijvoorbeeld onze eerdere blog: LOI.

Mededelingsplicht, onderzoeksplicht en Due Diligence

Uitgangspunt bij een bedrijfsovername is dat de verkoper een mededelingsplicht heeft en de koper een onderzoeksplicht. In het Hoog Catharijne-arrest heeft de Hoge Raad zich uitgesproken over de verhouding tussen deze mededelingsplicht en onderzoeksplicht. Bottom line uit dit arrest is dat soms een grote(re) onderzoeksplicht voor de koper geldt boven een mededelingsplicht van de verkoper. Als een koper een due diligence-onderzoek heeft verricht (hetgeen doorgaans het geval is), dan kan van de koper onder omstandigheden verwacht worden dat hij zelf om nadere informatie verzoekt en kan de onderzoeksplicht dus boven de mededelingsplicht gelden. Dit laatste is overigens niet standaard.

Due diligence

Een due diligence-onderzoek is vrij standaard bij een bedrijfsovername. Dit wordt ook wel het boekenonderzoek genoemd. Er wordt een speciale (digitale) data room ingericht waarin de koper allerlei informatie ter beschikking krijgt betreffende de te kopen onderneming van de verkoper (de target). Gebruikelijk is dat due diligence wordt gedaan door juridische, fiscale en financiële professionals. Na afloop van het onderzoek volgt een rapport waarmee de koper zijn conclusies kan trekken.

Koopprijs

Zeer belangrijk is uiteraard de koopprijs van de (aandelen van de) onderneming. De verkoper zal een zo hoog mogelijk bedrag willen ontvangen en de koper het tegenovergestelde. Hierbij is de waarde van de onderneming belangrijk. Er dient dus een waardering gemaakt te worden. Dit is met name voer voor de accountant(s).

Locked box vs Closing accounts

Tijdens het overnametraject loopt de onderneming uiteraard gewoon door. In de periode tussen de LOI en de feitelijke overdracht kan van alles gebeuren. De (waarde van de) onderneming kan dus verschillen op beide momenten in de tijd. Als de waarde inderdaad afwijkt, dan zal de koper doorgaans ‘iets’ willen anders dan in de LOI is opgenomen (een compensatie). Twee mechanismen die hiervoor gebruikt worden zijn de locked box en de closing accounts.

Bij het principe van locked box gaat men ervan uit dat in de hiervoor genoemde periode geen waarde mag wegvloeien uit de onderneming. De onderneming is in deze periode dus locked. Bij het principe van closing accounts wordt de waarde van de onderneming in de koopovereenkomst vastgelegd, maar wordt de definitieve koopprijs later op basis van een overnamebalans vastgelegd. Bij closing accounts wordt de koopprijs dus later vastgesteld. Welke van de twee voor de koper of voor de verkoper gunstig is, is afhankelijk van de concrete situatie.

Koopovereenkomst aandelen (SPA)

Hierna zal de advocaat van de koper of van de verkoper (mede afhankelijk van wie de ‘lead’ heeft) een koopovereenkomst aandelen opstellen. Dit wordt in de praktijk een SPA genoemd (Share Purchase Agreement). In deze koopovereenkomst worden allerlei afspraken vastgelegd zoals de koopprijs, leveringsdatum (closing) garanties en vrijwaringen, MAC-clausule (Material Adverse Change), concurrentiebeding, schadevergoeding etc. Het is eerder regel dan uitzondering dat over de SPA uitgebreid onderhandeld wordt.

Closing

Na het opstellen van de SPA en als de partijen akkoord zijn, kan de SPA getekend worden. De closing is de daadwerkelijke ondertekening van de SPA en het overdragen van de aandelen bij een notaris tegen betaling van de koopprijs.

Advies bedrijfsovername?

Voor advies kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen (info@legal8.nl of 088-8838888).