Tijdens het bewind komt het beheer over de onder bewind staande goederen toe aan de bewindvoerder. Dit neemt niet weg dat de bewindvoerder toestemming (van de rechthebbende) of een machtiging (van de kantonrechter) nodig heeft om over de onder bewind staande goederen te beschikken. Toestemming of machtiging kan achterwege worden gelaten indien het een handeling betreft die als gewone beheersdaad kan worden beschouwd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het betalen van de huur.
Beschikken over de onder bewind staande goederen: toestemming vereist?
In deze blog zullen wij een geschil tussen een bewindvoerder en rechthebbende bespreken omtrent de vraag of (i) er al dan niet sprake is van een gewone beheersdaad en (ii) toestemming door de rechthebbende is gegeven. Mocht u vragen of opmerkingen hebben, dan vernemen wij dat graag.
Gewone beheersdaad?
Uit de rekening- en verantwoording bleek dat de bewindvoerder een tweetal bedragen van in totaal € 180,- heeft voldaan ten behoeve van een applicatie. Met deze applicatie beheerde de bewindvoerder de financiën van de rechthebbende. De kantonrechter heeft zijn goedkeuring met betrekking tot deze kosten onthouden en besliste dat de bewindvoerder de kosten aan de rechthebbende dient terug te betalen.
De bewindvoerder is tegen deze beslissing opgekomen en stelde primair dat er sprake is van een gewone beheersdaad, waarvoor geen toestemming of machtiging is vereist. Subsidiair stelde de bewindvoerder dat indien er geen sprake is van een gewone beheersdaad, de rechthebbende stilzwijgend zijn toestemming had gegeven.
Beoordeling
Het gerechtshof oordeelde dat het sluiten van overeenkomsten ten behoeve van het gebruik van de applicatie niet kan worden gezien als een beheersdaad, nu de applicatie ‘niet noodzakelijk is om het bewind over de goederen en financiën te voeren’. Daarnaast oordeelde het hof dat – aangezien er geen sprake is van een gewone beheersdaad – het tegen betaling gebruikmaken van de applicatie enkel is toegestaan indien de rechthebbende ‘daartoe uitdrukkelijk toestemming zou hebben gegeven’, waarvan niet is gebleken.
De Hoge Raad heeft het arrest van het hof bekrachtigd en oordeelde dat het sluiten van de overeenkomsten met betrekking tot de applicatie ‘buiten de grenzen van een normale exploitatie van de onder bewind gestelde goederen valt’ en derhalve niet kan worden gesproken van een gewone beheersdaad. Daarnaast oordeelde de Hoge Raad dat aan het aannemen van stilzwijgende toestemming van de rechthebbende voor het verrichten van handelingen die op zichzelf buiten het bewind vallen ‘hoge eisen gesteld mogen worden, nu het bewind ertoe strekt kwetsbare meerderjarigen te beschermen’.
Conclusie
Voor het antwoord op de vraag of voor een bepaalde handeling van de bewindvoerder toestemming of machtiging is vereist, dient invulling te worden gegeven aan de wettelijke bewoording ‘gewone beheersdaad’. Aanvankelijk leek deze vraag niet zo eenvoudig te beantwoorden. Immers, wat is gewoon?
Gezien vorenstaande uitspraken lijken zowel het hof als de Hoge Raad hieromtrent eens en voor altijd duidelijkheid te willen scheppen door eenduidig te oordelen dat toestemming of machtiging is vereist voor alle handelingen die niet noodzakelijk zijn voor het bewind. Bovendien oordelen beide rechtscolleges dat indien er geen sprake is van een noodzakelijke handeling, er niet zomaar van mag worden uitgegaan dat de toestemming stilzwijgend is verleend. De toestemming dient uitdrukkelijk te zijn gegeven.
Praktische betekenis: tips voor bewindvoerders
Deze uitspraak brengt met zich dat een bewindvoerder te allen tijde is gehouden om zich af te vragen of de (uit te voeren) handeling noodzakelijk is voor het bewind. Zo niet, dan is voor deze handeling toestemming van de rechthebbende of machtiging van de kantonrechter vereist. Bij het ontbreken hiervan zal de bewindvoerder jegens de rechthebbende aansprakelijk kunnen worden gehouden voor de hieruit voortvloeiende schade. Om eventuele bewijsproblemen te voorkomen, verdient het de voorkeur om de toestemming op schrift te laten stellen. Dit kan erg eenvoudig, bijvoorbeeld middels een e-mail, sms of WhatsApp-bericht.
Het arrest van de Hoge Raad is te raadplegen via het volgende nummer: ECLI:NL:HR:2012:BX7462.
Juridisch advies / vragen
Heeft u nog vragen over het bovenstaande? Neem dan eens contact met een van onze juristen op. Wij zijn u graag van dienst.
Legal8 Advocaten & Bedrijfsjuristen
28-09-2017
