Zoals wij eerder hebben geblogd, is bindend advies een alternatieve vorm van geschillenbeslechting buiten de ‘gewone’ rechter (de overheidsrechter) om. Ook arbitrage en mediation zijn bekende alternatieve vormen van geschillenbeslechting. In de praktijk wordt deze vorm van geschillenbeslechting ook wel aangeduid met de afkorting “ADR”: Alternative Dispute Resolution. Deze vorm van geschillenbeslechting is met name ontstaan vanuit de gedachte – en de behoefte – om consumenten op een laagdrempelige manier toegang tot rechtspraak te geven. Lees hieronder verder over bindend advies en een hoger beroep zaak die Daniel Burgers heeft gevoerd op dit onderwerp maar ook over een zeer recente uitspraak van de Hoge Raad.
Wat is bindend advies?
De term advies is eigenlijk enigszins misleidend aangezien het oordeel van de adviseur niet een echt advies is, maar een daadwerkelijk eindoordeel waar verplichtingen uit voortvloeien. Partijen moeten gekozen hebben voor bindend advies: het berust op een overeenkomst tussen partijen. De overeenkomst tot bindend advies geldt als een vaststellingsovereenkomst in de zin van artikel 7:900 BW. Partijen spreken kort door de bocht af dat zij bij geschillen afstand doen van het recht om naar de gewone rechter te gaan: zij leggen geschillen voor aan een bindend adviseur. De bindend adviesprocedure is informeel en verloopt doorgaans sneller en efficiënter dan een reguliere gerechtelijke procedure. Partijen krijgen na aanmelding voor bindend advies de gelegenheid om hun standpunten uiteen te zetten en toe te lichten tijdens een mondelinge behandeling. De bindend adviseur doet vervolgens uitspraak welke uitspraak juridisch gezien wordt als een vaststellingsovereenkomst waar partijen aan gebonden zijn en elkaar daaraan kunnen houden. Overigens is de uitspraak van de Rijdende Rechter, bekend van het Tv-programma, te kwalificeren als bindend advies. Dit is dus niet overheidsrechtspraak, maar een vorm van alternatieve geschillenbeslechting.
Vernietiging bindend advies
In een zaak waarin Daniel Burgers als advocaat de gedaagde partij zowel in eerste aanleg in Haarlem als in hoger beroep bij het Hof Amsterdam bijstond, ging het over de vernietiging van een bindend advies uitspraak van de Geschillencommissie Wonen (over een keuken). Het Gerechtshof neemt de stellingen van Daniel over dat gebondenheid aan het bindend advies in verband met de inhoud en totstandkoming van het bindend advies naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet onaanvaardbaar is. Het bindend advies blijft dus overeind. Met name r.o. 3.4 t/m 3.8 zijn van belang. Hieruit volgt dat het bindend advies pas voor vernietiging in aanmerking komt als er ernstige gebreken aan het bindend advies kleven. Het bindend advies moet “apert” onjuist zijn of anders gezegd: er moet echt iets serieus mis zijn met het bindend advies. De gewone rechter heeft dus slechts een beperkte mogelijkheid om het bindend advies te vernietigen. Partijen hebben immers voor bindend advies gekozen en de gewone rechter dient zich terughoudend op te stellen.
Deze uitspraak is via de volgende link te lezen: rechtspraak
Bindend adviseur moet hoor en wederhoor toepassen
Zeer recent heeft onze hoogste rechter, de Hoge Raad, geoordeeld dat bindend adviseurs verplicht zijn tot een onafhankelijke opstelling jegens hun opdrachtgevers (de partijen voor wie het bindend advies wordt gegeven) en met de belangen van al hun opdrachtgevers rekening moeten houden. De aard hiervan brengt volgens de Hoge Raad gelet op de bij de uitvoering daarvan te maken keuzes en feitelijke beoordeling mee dat de bindend adviseurs hoor en wederhoor moet toepassen. Het is dus een verplichting. Dat kan alleen anders zijn als duidelijke andere afspraken tussen partijen zijn gemaakt. Te denken valt aan een afspraak dat de bindend adviseur het bindende advies meteen zal geven, maar de overweging van de Hoge Raad biedt ook ruimte om expliciet overeen te komen dat de partijen afstand doen van het recht op hoor en wederhoor.
Bij schending van het beginsel van hoor en wederhoor kan een partij het bindend advies aanvechten voor de gewone rechter. Als daarvan sprake is dan kan immers gelden dat gebondenheid aan het bindend advies in verband met inhoud of wijze van totstandkoming daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.
Deze uitspraak is te lezen via de volgende link: https://uitspraken.rechtspraak.nl/#!/details?id=ECLI:NL:HR:2023:822
Vragen of juridisch advies?
Heeft u hier vragen over of wenst u juridisch advies in te winnen over een bindend advies procedure of wellicht een mogelijke vernietiging van een bindend advies voor de gewone rechter? Neem dan eens vrijblijvend contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst.
