In een juridische blog van augustus 2015, hebben wij en aantal aspecten van de zogenoemde agentuurovereenkomst besproken. Zo blijkt uit die blog onder andere dat de agentuurovereenkomst volgens de wet (artikel 7:428 BW) is:
Een overeenkomst waarbij de ene partij, de principaal, aan de andere partij, de handelsagent, opdraagt, en deze zich verbindt, voor een bepaalde of een onbepaalde tijd en tegen beloning bij de totstandkoming van overeenkomsten bemiddeling te verlenen, en deze eventueel op naam en voor rekening van de principaal te sluiten zonder aan deze ondergeschikt te zijn.
Een agentuurovereenkomst is dus niet hetzelfde als een arbeidsovereenkomst, ook al lijken beide overeenkomsten op bepaalde punten wel op elkaar. Een groot verschil tussen beide overeenkomsten, is dat bij de agentuurovereenkomst een gezagsverhouding ontbreekt.
Agentuurovereenkomst of distributieovereenkomst?
Een ander relevant punt is het volgende. In het internationale handelsverkeer worden vaak de termen agentuur en distributie door elkaar heen gebruikt. Echter, ten onrechte: het zijn namelijk twee verschillende soorten overeenkomsten. De agentuurovereenkomst is, zoals hierboven al is genoemd, in de wet geregeld. In tegenstelling tot de distributieovereenkomst, welke overeenkomst namelijk niet wettelijk is vastgelegd. Een groot verschil tussen beide overeenkomsten, is dat de handelsagent in beginsel in naam van de principaal (de opdrachtgever) handelt en zodoende voor diens rekening en risico optreedt. Een distributeur wordt echter gezien als een zelfstandige ondernemer, die voor eigen rekening en risico handelt. Een ander verschil is dat er bij de agentuurovereenkomst recht op klantenvergoeding kan bestaan. Daar is bij de distributieovereenkomst normaliter geen sprake van (tenzij anders wordt overeengekomen).
Agentuurovereenkomst op schrift?
De agentuurovereenkomst hoeft niet schriftelijk te worden overeengekomen. Mondeling mag dus ook. Bewijstechnisch is een schriftelijke overeenkomst aan te raden. Op grond van de wet (artikel 7:428 lid 3 BW) is ieder van de partijen verplicht de wederpartij op diens verzoek de inhoud van de overeenkomst op schrift te zetten en te ondertekenen. Dit verzoek kan een partij op elk moment tijdens de duur van de agentuurovereenkomst doen.
Agentuurovereenkomst en beloning
De handelsagent heeft op grond van de wet recht op een beloning (“provisie” genoemd). In de hiervoor genoemde definitie, wordt “tegen beloning” ook als element genoemd. Duidelijk is dat het verkrijgen van een beloning voor de bemiddelingsactiviteiten van de agent een vereiste is voor de kwalificatie handelsagentuur. Waar de wet echter niets over zegt, is de vorm van deze vergoeding. Moet dit bijvoorbeeld een variabele vergoeding zijn of mag ook een vaste vergoeding worden overeengekomen? In twee recente arresten van het Hof Amsterdam en het Hof ‘s-Hertogenbosch wordt hierop nader ingezoomd.
In het kort komt het neer op het volgende. Uit het arrest van het Hof Amsterdam blijkt dat als alleen een vaste vergoeding is overeengekomen, er geen sprake is van een agentuurovereenkomst. Als alleen een vaste vergoeding wordt overeengekomen, dan is er sprake van een “gewone” overeenkomst van opdracht (artikel 7:400 BW). Wordt naast een vaste vergoeding ook een variabele – omzetafhankelijke – vergoeding (provisie) overeengekomen, dan kan wel sprake zijn van een agentuurovereenkomst. Dit laatste met name als de beloning hoofdzakelijk uit een variabele provisie bestaat. In dat geval zijn de wettelijke regels met betrekking tot de agentuurovereenkomst dus van toepassing.
Bron arresten
Geïnteresseerden kunnen de twee aangehaalde arresten via de volgende links lezen:
Juridisch advies / vragen
Heeft u nog vragen over het bovenstaande? Neem dan eens contact met een van onze juristen op. Wij zijn u graag van dienst.
Legal8 Advocaten & Bedrijfsjuristen
08-01-2018
