Is het lastiger geworden om verlof te krijgen om conservatoir beslag te leggen?

Conservatoir beslag

Het middel van conservatoir beslag is bedoeld voor de situatie waarin een schuldeiser vreest dat zijn schuldenaar verhaal of levering onmogelijk zal maken, voordat hij zijn vordering op de goederen van die schuldenaar kan verhalen of het goed geleverd krijgt. Een schuldenaar zou bijvoorbeeld goederen waarop de schuldeiser zich wil verhalen onvindbaar kunnen maken of kunnen verkopen. Voor deze situatie kent het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) een regeling die is vervat in de zogenoemde ‘middelen ter bewaring van een recht’ en de belangrijkste hiervan is het conservatoir beslag. Conservatoir beslag is dus een belangrijk middel voor schuldeisers om voorafgaand aan een procedure verhaal door de schuldeiser op de bezittingen van de schuldenaar veilig te stellen.

Verlof nodig voor het leggen van conservatoir beslag

Om conservatoir beslag te kunnen leggen, is verlof (toestemming) van de voorzieningenrechter vereist. Hiervoor dient de beslaglegger in spe op grond van artikel 700 lid 2 Rv middels een verzoekschrift (ook wel beslagrekest genoemd) een recht in te roepen dat door de voorzieningenrechter summierlijk wordt onderzocht, in beginsel zonder de wederpartij te horen. Het verlof dient middels een verzoekschrift verzocht te worden door een advocaat. Het conservatoir beslag is een middel dat ingrijpend van aard is; met name verhaalsbeslagen kunnen zeer ingrijpend voor de beslagene zijn. Vanwege de mogelijk grote gevolgen voor degene die met het beslag wordt geconfronteerd en omdat het verkrijgen van verlof om conservatoir beslag te kunnen leggen van oudsher vrij eenvoudig verkregen wordt, is ter bescherming van de positie van de beslagene in de wet een aantal waarborgen opgenomen. Denk aan dat de beslaglegger binnen korte tijd na het leggen van het beslag een hoofdprocedure moet starten en aan het zogenoemde opheffingskortgeding en aan het gegeven dat de beslaglegger aansprakelijk kan zijn voor een onnodig of onjuist gelegd beslag. Desalniettemin is de algemene tendens nog steeds dat het verkrijgen van verlof om conservatoir beslag te kunnen leggen vrij eenvoudig is.

Maar het is absoluut lastiger geworden

Uit relevante literatuur en rechtspraak blijkt dat voorzieningenrechters de laatste jaren meer terughoudendheid in acht nemen bij het verlenen van verlof tot het leggen van conservatoir beslag. Voorzieningenrechters oordelen meer dan voorheen dat de noodzaak tot het leggen van conservatoir beslag onvoldoende is onderbouwd. Illustratief is een beschikking van de Rechtbank Noord-Nederland van
7 februari 2018 waarin de voorzieningenrechter overweegt dat: “de voorzieningenrechter neemt bij de beoordeling van het verzoekschrift als uitgangspunt dat er bij het verlenen van verlof tot het leggen van conservatoir beslag meer dan voorheen terughoudendheid dient te worden betracht. Die terughoudendheid wordt ingegeven door toenemende kritiek in de vakliteratuur op de wijze van verlofverlening in Nederland, zeker indien die wordt vergeleken met de wijze van verlofverlening in de ons omringende landen.” Deze terughoudendheid is ongetwijfeld ingegeven door kritiek in de literatuur op de relatief eenvoudige wijze van verlofverlening in Nederland. Ook een recente publicatie van Daniel Burgers wijst erop dat het lastiger is geworden om verlof te krijgen om conservatoir beslag te kunnen leggen.

Conclusie

Hoewel het verzoekschrift tot het leggen van conservatoir beslag dus slechts summierlijk wordt getoetst en het met name met betrekking tot conservatoir leveringsbeslag nog steeds relatief gemakkelijk is om een dergelijk verlof te krijgen, zeker in vergelijking tot de ons omringende landen, toetsen voorzieningenrechters verzoekschriften wel degelijk kritischer. Van beslagleggers en hun adviseurs wordt méér verwacht dan voorheen het geval was. Het is van belang hiermee rekening te houden en bij het opstellen van een verzoekschrift alle vereisten in de meest recente versie van de Beslagsyllabus in acht te nemen. Het is dus absoluut steeds lastiger geworden om verlof te krijgen voor het leggen van conservatoir beslag.

Legal8 Advocaten