Het Coronavirus domineert het wereldwijze nieuws al weken (wellicht zelfs: maanden) en de verwachting is dat het helaas nog wel even kan gaan duren. De impact op de samenleving en het bedrijfsleven is groot. Naast medische en gezondheidsvragen, roept het Coronavirus ook veel vragen op die te maken hebben met het arbeidsrecht. In deze blog zullen wij een aantal prangende vragen beantwoorden. Heb je een andere vraag? Dan kun je ons die natuurlijk stellen via de e-mail: info@legal8.nl.
1. Wat houdt de NOW-regeling in en kom ik daarvoor in aanmerking?
De NOW-regeling staat voor Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid en is recentelijk in het leven geroepen om ondernemers te ondersteunen tijdens de Coronacrisis. Met deze regeling is de regeling Wertkijdverkorting, waar wij eerder over hebben geblogd, gestopt.
Bij de aanvraag committeert de werkgever zich vooraf aan de verplichting géén ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aan te vragen voor zijn werknemers gedurende de periode waarover de tegemoetkoming ontvangen wordt. Kort gezegd gelden als aanvullende voorwaarden:
- De aanvrager verwacht tenminste 20% omzetverlies;
- De aanvraag geldt voor een (initiële) periode van 3 maanden;
- De regeling ziet op omzetdalingen per 1 maart 2020;
- De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van de terugval in omzet, maximaal 90% van de loonsom. Hieronder worden een paar voorbeelden van hoe de relatie tussen omzetdaling en hoogte van de tegemoetkoming gegeven:
- indien 100% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 90% van de loonsom van een werkgever;
- indien 50% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 45% van de loonsom van een werkgever;
- indien 25% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 22,5% van de loonsom van de werkgever.
Als er onvoldoende werk is, dan heeft de werknemer in beginsel recht op loon en dus is de bovenstaande maatregelen voor veel ondernemers zeer relevant. Meer informatie is bijvoorbeeld te vinden via de speciale Coronapagina van de KvK: https://www.kvk.nl/corona/.
2. Welke algemene maatregelen worden van werkgevers verwacht?
Op grond van de wet heb je als werkgever een zorgplicht om alle werknemers een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. Werkgevers dienen bijvoorbeeld maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat hun personeel zo min mogelijk risico’s lopen om besmet te raken met het virus. De overheid heeft opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te werken. Lukt dit niet, dan mag er op dit moment vanuit kantoor gewerkt worden maar dan dienen wel alle maatregelen en adviezen van het RIVM in acht genomen te worden (bijvoorbeeld 1.5 meter afstand houden van elkaar). Hier dien je als werkgever op toe te zien.
3. Moeten werknemers gewoon komen werken?
Ja, crisis of niet: werknemers moeten in beginsel gewoon werken. Misschien is het beter om te stellen dat juist nú werknemers zich van hun beste kant moeten laten zien om de bedrijfsvoering niet in gevaar te laten komen. Hierbij gelden ook de adviezen en regels van het RIVM: werk zoveel mogelijk thuis en met name als je Corona gerelateerde klachten hebt en houd de benodigde afstand tot elkaar.
Als een werknemer weigert werk te verrichten, dan is het de vraag waarom hij of zij dit doet. Als geen sprake is van een reëel gevaar voor de werknemer (zoals het werken met een collega die het Coronavirus heeft of dergelijke klachten heeft), dan mag de werknemer geen werk weigeren. Angst voor het Coronavirus is bijvoorbeeld geen valide reden om niet te werken. Weigert de werknemer desalniettemin werk te verrichten, dan kunnen arbeidsrechtelijke sancties doorgevoerd worden. Met name in deze laatste situatie is het verstandig eerst met ons te overleggen.
4. Mag ik werknemers ontslaan vanwege de Coronacrisis?
Als sprake is van een structureel omzetverlies waardoor er over een periode van minimaal 26 weken arbeidsplaatsen komen te vervallen, dan kan een ontslagvergunning op grond van bedrijfseconomische redenen worden aangevraagd bij het UWV. Op dit moment is het echter verstandig in een dergelijke situatie (eerst) gebruik te maken van de hiervoor genoemde NOW-regeling. Natuurlijk kunnen wij hierbij behulpzaam zijn.
5. Welke invloed heeft de Coronacrisis op lopende re-integratieverplichtingen?
De Coronacrisis heeft natuurlijk ook invloed op de re-integratieverplichtingen tussen werkgevers en werknemers. Het UWV zal per geval beoordelen of er een goede reden is dat de re-integratieverplichtingen niet (goed) zijn verricht. De algemene verwachting is dat het UWV omwille van de Coronacrisis coulant zal omgaan met de huidige situatie. Inmiddels heeft het UWV een addendum uitgebracht met betrekking tot de wet verbetering poortwachter in verband met de Coronacrisis:
6. Kan mijn werknemer zijn reeds geplande vakantie intrekken?
Dit is een veel gestelde vraag van werkgevers. Op zich staat het een werknemer vrij om zijn reeds geplande vakantie in te trekken (wegens de Coronacrisis), maar het is juridisch gezien de vraag of je hiermee akkoord moet gaan. Hier is wat ons betreft niet volmondig ‘ja’ of ‘nee’ op te antwoorden: het hangt van de omstandigheden van het geval af of je als werkgever moet instemmen met een dergelijk verzoek. Op grond van vaste rechtspraak moet je je als werkgever in ieder geval als ‘goed werkgever’ opstellen. Heb je goede redenen om een aanvraag te weigeren, bijvoorbeeld omdat de reeds gemaakte planning anders volledig in de soep loopt, dan kun je een dergelijk verzoek redelijkerwijs weigeren. Heb je een dergelijke reden niet, dan is het nog maar de vraag of een weigering juridisch gezien standhoudt. Aangezien de crisis iedereen raakt, zou het een redelijke oplossing zijn om met elkaar in gesprek te gaan over een geplande vakantie en elkaar bijvoorbeeld in het midden te ontmoeten: 50% van de aangevraagde dagen intrekken en weer werken en 50% als vakantie opnemen. Ons advies is dus: ga met elkaar in gesprek.
7. Het werk loopt terug. Kan ik een werknemer die tijdelijk wat minder te doen heeft verzoeken andere werkzaamheden te verrichten?
Ons inziens is een dergelijk verzoek in deze crisis redelijk en kun je dat in beginsel ook van werknemers verlangen. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een andere collega het juist te druk heeft en dat het nodig is die collega te ontlasten. Als voorwaarde geldt wel dat de werknemer in staat is de andere werkzaamheden te verrichten. Het moeten voor hem of haar geen onmogelijke taken zijn.
8. Mag ik mijn werknemers laten testen op het Coronavirus?
Waarschijnlijk voel je na het lezen van de vraag al aan dat dit een gevoelige vraag is. In beginsel mag je werknemers niet testen op het virus (tenzij zij dat vrijwillig willen). Als je vermoedt dat een werknemer het virus heeft, dan dient hij of zij thuis te blijven en de huisarts te benaderen. Jij als werkgever schakelt de bedrijfsarts in. Meer informatie hierover is te verkrijgen via: https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen/corona/corona-op-de-werkvloer. Natuurlijk kun je ons ook benaderen via: info@legal8.nl.
Er zijn ongetwijfeld nog vele andere vragen. Natuurlijk kun je ons bereiken via het bovenstaande e-mailadres.
Legal8
03-04-2020
