De Hoge Raad heeft op 3 maart jl. nog eens antwoord gegeven op de vraag of een relatiebeding, dat niet is opgenomen in de arbeidsovereenkomst, maar wel in het personeelsreglement, deel uitmaakt van de arbeidsovereenkomst en zo ja, onder welke voorwaarden. Hieronder zullen wij op deze kwestie ingaan.
Relatiebeding in een personeelsreglement. Verstandig?
In de praktijk komt het vaak voor dat naast de arbeidsovereenkomst tevens een personeelsreglement of een ander document met aanvullende arbeidsvoorwaarden van toepassing is. In deze zaak was dat ook aan de orde.
De werkgever in kwestie vorderde een geldboete van de ex-werknemer in verband met het starten van een eigen onderneming met soortgelijke activiteiten als die van de werkgever waarbij deze ex-werknemer vervolgens circa 50 klanten van zijn ex-werkgever had ‘ingepikt’. De ex-werkgever stelde dat de ex-werknemer in strijd handelde met het relatiebeding, welke beding was opgenomen in het personeelsreglement. In deze zaak staat de vraag centraal of er een rechtsgeldig relatiebeding is overeengekomen waar de werkgever zich op kan beroepen. De werknemer verweert zich in rechte overigens door te stellen dat het relatiebeding niet correct is overeengekomen omdat het personeelsreglement niet aan hem is overhandigd bij de ondertekening van zijn arbeidsovereenkomst.
Schriftelijkheidsvereiste van het relatiebeding
De Hoge Raad is van mening dat er geen rechtsgeldig relatiebeding is overeengekomen. Hij komt tot deze conclusie door dezelfde geldigheidsvoorwaarden van toepassing te laten zijn als die gelden voor het concurrentiebeding. Een van de voorwaarden van een geldig concurrentiebeding is dat deze schriftelijk is overeengekomen (artikel 7:653 lid 1 BW).
Toegepast op deze situatie, waarin het om een relatiebeding ging, oordeelt de Hoge Raad dat aan het schriftelijkheidsvereiste in ieder geval niet is voldaan in gevallen waarin de werknemer zich schriftelijk akkoord verklaart met de inhoud van een niet als bijlage in schriftelijke vorm bijgevoegd document waarin een relatiebeding voorkomt, tenzij de werknemer daarbij uitdrukkelijk verklaart dat hij met het relatiebeding instemt. In deze situatie was in ieder geval geen sprake van een uitdrukkelijke verklaring.
De gedachte achter het schriftelijkheidsvereiste is een waarborg voor de werknemer, om hem in staat te stellen de consequenties van dit –voor hem – bezwarende beding goed in overweging te nemen.
Relatiebeding in personeelsreglement?
Is het dan nooit toegestaan om een relatiebeding op te nemen in een personeelsreglement zonder dat deze bepaling tevens in de arbeidsovereenkomst is opgenomen? Jawel, de waarborg voor de werknemer wordt ook gegeven als:
- de arbeidsvoorwaarden als bijlage bij het ondertekende document (arbeidsovereenkomst) worden gevoegd en in dat document naar de arbeidsvoorwaarden is verwezen, of
- de werknemer in het ondertekende document (arbeidsovereenkomst) uitdrukkelijk heeft verklaard dat hij instemt met het relatiebeding.
Het bovenstaande geldt zowel voor een relatie- als een concurrentiebeding. Beide bedingen beperken immers de werknemer in zijn bevoegdheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst op zekere wijze werkzaam te zijn.
Belang voor de praktijk
Voor de praktijk is van belang te weten dat in het geval u een relatie – of concurrentiebeding in het personeelsreglement opneemt of heeft opgenomen en u een medewerker aanneemt, dat dan het reglement als bijlage bij de arbeidsovereenkomst dient te worden gevoegd en voor de zekerheid: dat de medewerker voor akkoord tekent. Is dit niet mogelijk, dan dient de arbeidsovereenkomst een bepaling te bevatten waaruit blijkt dat de werknemer uitdrukkelijk verklaart in te stemmen met het relatie – of concurrentiebeding.
Los van het bovenstaande, adviseren wij werkgevers om dergelijke bedingen in arbeidsovereenkomsten te zetten.
Dit arrest is via de volgende link te lezen: arrest HR.
Juridisch advies
Heeft u vragen over het bovenstaande of wenst u juridisch geadviseerd te worden? Neem eens vrijblijvend contact met een van onze bedrijfsjuristen of advocaten op.
Legal8 Advocaten & Bedrijfsjuristen
088 – 88 3 8888
info@legal8.nl
06-04-2017
