Wij hebben vaker geblogd over het onderwerp reorganisaties. Zo hebben wij op 13 juni 2017 een uitgebreide blog gepubliceerd over het reorganiseren bij meerdere bedrijfsvestigingen (‘hoe’ wordt het begrip bedrijfsvestiging uitgelegd?) en op 23 september 2016 over het zogenoemde afspiegelingsbeginsel (met name wanneer men kan afwijken van dit afspiegelingsbeginsel). Bij ontslag om bedrijfseconomische redenen moet een werkgever voor het bepalen van de ontslagvolgorde het afspiegelingsbeginsel toepassen. Hierbij dienen werkgevers rekening te houden met de uitwisselbaarheid van functies. Over de uitleg van het begrip uitwisselbare functies en een zeer recent arrest van de Hoge Raad gaat deze blog. Lees hieronder verder!
Artikel 11 Ontslagregeling: het afspiegelingsbeginsel
Eerst kort het afspiegelingsbeginsel. Het afspiegelingsbeginsel is vastgelegd in artikel 11 van de Ontslagregeling en bepaalt kort gezegd dat per leeftijdsgroep binnen een categorie uitwisselbare functies de werknemers met het kortste dienstverband het eerst voor ontslag in aanmerking komen en dat het aantal werknemers dat per leeftijdsgroep voor ontslag in aanmerking komt, zoveel mogelijk overeenkomt met de onderlinge verhouding van het aantal werknemers in elk van de leeftijdsgroepen binnen de desbetreffende categorie uitwisselbare functies. Mede van belang hierbij is dus het begrip uitwisselbare functies.
Artikel 13 Ontslagregeling: uitwisselbare functies
In artikel 13 van de Ontslagregeling is de uitwisselbaarheid van functies benoemd:
“Een functie is uitwisselbaar met een andere functie, indien:
a. de functies vergelijkbaar zijn voor zover het
betreft de inhoud van de functie, de voor de functie vereiste kennis,
vaardigheden en competenties, en de tijdelijke of structurele aard van de
functie; en
b. het niveau van de functie en de bij de functie behorende beloning
gelijkwaardig zijn.
De factoren, bedoeld in het eerste lid, worden in onderlinge samenhang beoordeeld.”
Dit artikel bepaalt dus dat functies uitwisselbaar zijn indien de functies in onderling samenhang bezien, naar functie-inhoud, vereiste kennis, vaardigheden en competenties, en tijdelijke of structurele aard vergelijkbaar en naar niveau en beloning gelijkwaardig zijn. Aan deze objectieve criteria dient steeds getoetst te worden. In de praktijk wordt doorgaans gezegd dat de beloning het belangrijkste criterium is: als er een groot verschil is salaris bestaat tussen twee functies, dan duidt dat snel (maar niet noodzakelijkerwijs) op niet-onderlinge uitwisselbaarheid. In een recent arrest van de Hoge Raad wordt de vraag beantwoord of naast deze gezichtspunten ook andere gezichtspunten/omstandigheden een rol kunnen spelen.
Arrest Hoge Raad: ook andere gezichtspunten?
De Hoge Raad oordeelt in zijn recente arrest van 15 februari jl. dat bij de beoordeling of sprake is van uitwisselbare functies, geen andere gezichtspunten in aanmerking mogen worden genomen dan die in artikel 13 van de Ontslagregeling zijn genoemd. Met andere woorden geeft artikel 13 van de Ontslagregeling een limitatieve opsomming van de in aanmerking te nemen gezichtspunten. Dit arrest is via de volgende link te lezen: rechtspraak.
Verschil passende en uitwisselbare functie
De Hoge Raad maakt tevens van de gelegenheid gebruik om het verschil tussen ‘passende’
en ‘uitwisselbare’ functies uit te leggen. Bij uitwisselbare functies gaat het
om de uitwisselbaarheid van functies en niet van medewerkers. Bij het begrip uitwisselbare
functies wordt dus geen rekening gehouden met subjectieve/persoonlijke
mogelijkheden van de werknemer, waarmee wel rekening gehouden wordt bij het
begrip passende functie. Het begrip passende functie is daarmee ruimer dan het
begrip uitwisselbare functie. Het begrip passende functies wordt toegepast als
een boventallige werknemer herplaatst dient te worden, althans bij de vraag of herplaatsing
mogelijk is.
Tip voor werkgevers: maak en bewaar functiebeschrijvingen
Uit het voorgaande
blijkt aan welke criteria getoetst moet worden bij het begrip uitwisselbare
functies. Het uitgangspunt voor vaststelling van de uitwisselbaarheid van
functies is de functiebeschrijving van de functies. Dit betekent niet
dat de functiebeschrijving uitsluitend bepalend is, maar de functiebeschrijving
is – ook in de visie van de Hoge Raad – doorgaans een ‘belangrijke bron van
informatie’. Voor werkgevers is het hanteren en bewaren van
functiebeschrijvingen derhalve van groot belang.
Juridisch advies arbeidsrecht
Heeft u nog vragen over het bovenstaande? Neem dan eens contact met een van onze juristen/advocaten op. Wij zijn u graag van dienst.
Legal8 Advocaten & Bedrijfsjuristen
26-02-2019
